Tìm hiểu về huyết áp: Chỉ số bình thường là bao nhiêu?
Huyết áp là một trong những thông số quan trọng nhất phản ánh sức khỏe tim mạch của mỗi người. Việc hiểu đúng về vấn đề huyết áp bao nhiêu là bình thường sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình.
Khái niệm về huyết áp và các chỉ số huyết áp
Huyết áp là lực tác động của máu lên thành động mạch khi tim bơm máu đi khắp cơ thể. Chỉ số huyết áp bao gồm hai thành phần chính:
- Huyết áp tâm thu (Systolic): Là áp lực khi tim co bóp đẩy máu vào động mạch. Đây là con số đầu tiên và thường cao hơn.
- Huyết áp tâm trương (Diastolic): Là áp lực khi tim nghỉ, giữa hai nhịp đập. Đây là con số đứng sau.
Để biết chính xác huyết áp bao nhiêu là bình thường, bạn cần ghi nhớ rằng các giá trị này có thể thay đổi đôi chút tùy theo độ tuổi, giới tính và tình trạng sức khỏe tổng thể.
Các mức huyết áp và giá trị bình thường
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mức huyết áp bao nhiêu là bình thường ở người trưởng thành như sau:
| Phân loại | Huyết áp tâm thu (mmHg) |
Huyết áp tâm trương (mmHg) |
|---|---|---|
| Bình thường | 90-119 | 60-79 |
| Tăng huyết áp độ 1 | 130-139 | 80-89 |
| Tăng huyết áp độ 2 | ≥140 | ≥90 |
| Hạ huyết áp | <90 | <60 |
Ví dụ, một người có huyết áp 115/75 mmHg thì đây là kết quả tốt và nằm trong ngưỡng an toàn. Tuy nhiên, chỉ số huyết áp bao nhiêu là bình thường cũng còn phụ thuộc vào yếu tố sinh lý của từng người.
Vì sao nên đo huyết áp định kỳ?
Việc theo dõi huyết áp bao nhiêu là bình thường giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường để phòng ngừa biến chứng nguy hiểm như đột quỵ, suy tim, suy thận hoặc nhồi máu cơ tim.
Để kiểm soát sức khỏe hiệu quả, chuyên gia khuyên bạn nên đo huyết áp ít nhất 1-2 lần/tuần, đặc biệt là với người trên 40 tuổi hoặc có bệnh nền.
Những yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số huyết áp
- Tuổi tác: Người lớn tuổi thường có huyết áp cao hơn so với người trẻ.
- Di truyền: Gia đình có tiền sử cao huyết áp thì nguy cơ bị bệnh sẽ lớn hơn.
- Chế độ ăn uống, vận động: Ăn mặn, sử dụng rượu bia, hút thuốc lá, lười vận động sẽ tác động xấu đến chỉ số huyết áp.
- Căng thẳng tinh thần kéo dài cũng là nguyên nhân khiến huyết áp tăng hoặc giảm bất thường.
Vì thế, việc kiểm soát huyết áp bao nhiêu là bình thường cần sự phối hợp của nhiều biện pháp.
Các nhóm đối tượng cần quan tâm đặc biệt đến huyết áp
- Người cao tuổi và trung niên: Dễ có nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến huyết áp.
- Người mắc bệnh tim mạch, tiểu đường, béo phì.
- Phụ nữ mang thai: Có nguy cơ tiền sản giật với huyết áp tăng cao, cần theo dõi liên tục để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.
- Những người căng thẳng, stress kéo dài hoặc lối sống không lành mạnh.
Cách nhận biết tình trạng huyết áp qua biểu hiện lâm sàng
- Huyết áp cao: Nhức đầu, hoa mắt, chóng mặt, đau tức ngực, khó thở, buồn nôn.
- Huyết áp thấp: Hoa mắt chóng mặt, yếu mệt, thậm chí có thể ngất xỉu.
Khi nhận thấy các triệu chứng này, cần đo ngay huyết áp để xác định huyết áp bao nhiêu là bình thường đối với mình và xử lý kịp thời.
Làm thế nào để duy trì mức huyết áp ổn định?
Để luôn duy trì được huyết áp bao nhiêu là bình thường, bạn nên áp dụng những phương pháp sau:
- Ăn nhạt, bổ sung nhiều rau xanh và trái cây.
- Hạn chế chất béo, không hút thuốc và tránh xa rượu bia.
- Luyện tập thể dục thường xuyên như đi bộ, bơi lội, yoga.
- Kiểm soát cân nặng và giữ tâm trạng lạc quan.
- Ngủ đủ giấc, nghỉ ngơi hợp lý.
Huyết áp bình thường theo độ tuổi
Trẻ em: Ở trẻ em, huyết áp thấp hơn người lớn, thường dao động từ 80/50 mmHg đến 110/70 mmHg (tùy lứa tuổi).
Người trưởng thành: Từ 90/60 mmHg đến 119/79 mmHg là tốt nhất.
Người cao tuổi: Ở người già, mức huyết áp bao nhiêu là bình thường có thể chấp nhận được đến 130/85 mmHg.
Các phương pháp đo huyết áp phổ biến hiện nay
- Máy đo huyết áp thủy ngân: Độ chính xác cao nhất nhưng cần chuyên môn khi sử dụng.
- Máy đo điện tử: Phù hợp dùng tại nhà, dễ sử dụng, cho kết quả tương đối chính xác và nhanh chóng.
Lưu ý khi đo là nên nghỉ ngơi ít nhất 5 phút, không uống cà phê, hút thuốc, đo cùng thời điểm mỗi ngày để có chỉ số chính xác.
Những sai lầm thường gặp khi tự đo và nhận định về huyết áp bao nhiêu là bình thường
- Đo khi vừa vận động xong khiến chỉ số tăng không đúng thực tế.
- Căng thẳng tâm lý làm sai lệch kết quả đo.
- Không tuân thủ hướng dẫn kỹ thuật khi sử dụng máy đo.
Biến chứng nguy hiểm nếu chủ quan với huyết áp
Cả hai trường hợp huyết áp tăng (tăng huyết áp) hoặc huyết áp giảm (hạ huyết áp) đều tiềm ẩn rủi ro nghiêm trọng:
- Tăng huyết áp: Đột quỵ, nhồi máu cơ tim, suy thận, suy tim, mù lòa,…
- Hạ huyết áp: Thiếu máu não, choáng váng, ngất xỉu, suy các cơ quan,…
Chính vì vậy, nhận thức đúng về huyết áp bao nhiêu là bình thường rất quan trọng đối với mọi người.
Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?
Nếu chỉ số huyết áp của bạn thường xuyên cao trên 130/80 mmHg hoặc thấp dưới 90/60 mmHg, đặc biệt kèm theo những triệu chứng bất thường, đừng chủ quan mà nên đi khám chuyên khoa sớm.
Các câu hỏi thường gặp về huyết áp và chỉ số huyết áp bình thường
- 1. Đo huyết áp mấy lần/ngày là hợp lý?
- Nên đo huyết áp vào buổi sáng và tối, và nên đo luôn vào cùng một khung giờ trong ngày. Người bệnh hoặc người có nguy cơ nên đo nhiều lần theo chỉ định của bác sĩ.
- 2. Ăn gì giúp duy trì huyết áp ổn định?
- Ưu tiên ăn nhạt, tăng cường trái cây, rau củ, cá, hạn chế thịt đỏ và thực phẩm chiên xào nhiều dầu mỡ.
- 3. Tập thể dục có giúp kiểm soát huyết áp không?
- Có! Tập luyện đều đặn như đi bộ, bơi, đạp xe giúp tim mạch khỏe mạnh và hỗ trợ ổn định huyết áp về mức bình thường.
- 4. Huyết áp thấp có nguy hiểm không?
- Huyết áp thấp nếu nhẹ thường không ảnh hưởng nhiều, nhưng khi quá thấp có thể gây sốc, ngất, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng nếu không xử lý kịp thời.
Kết luận: Nhận biết và hiểu rõ huyết áp bao nhiêu là bình thường theo từng độ tuổi và đối tượng giúp phòng tránh các biến chứng nguy hiểm, bảo vệ sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống mỗi ngày.
